-
Titre
-
Napoli, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III, III D 37
-
Cote
-
Napoli, Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III, III D 37
-
Date
-
XIVe siècle, deuxième moitié (ca 1360-1375)
-
Origine
-
Constantinople
-
Anciens possesseurs
-
– Lauro Quirini (lecteur, Crète)
– Alexander Bondinus (Crète)
– Hermolaus Barbarus minor (Padoue) CONTROLLARE
– Alexandre Farnèse (Rome)
-
Inventaires anciens
-
A 6 (inv. 10 janvier 1567, cf. Pernot 1979, 494–495)
-
Format
-
Papier, mm 298 × 221
-
Importance matérielle
-
III + 286 + III
-
Description
-
Cahiers : 1 × IV (f. 1-4) ; 1 × VIII (f. 5-12) ; 1 × X (f. 13-22) ; 1 × IV+V (f. 23-31) ; 1 × VIII (f. 32-38) ; 1 × II+IV (f. 40-45) ; 25 × VIII (f. 46-245) ; 1 × II+I (f. 246-248) ; 4 × VIII (f. 249-280) ; 1 × VI (f. 281-286)
Copistes :
– Isaac Argyrus (Bianconi 2008, 359-360), f. 1r-4v, 29v-37v, 43v-248v (l. 2), 249r-285r (l. 13), texte principal (Gioffreda 2020, 190)
– Anonyme A (Gioffreda 2020, 190), f. 5r-26v, 28r-29r, 38r-43r et la plupart des notes f. 5r-23v
– Decorations : présence de rubriques (quelques notes et diagrammes à l'encre rouge)
– Reliure Farnèse
-
Langue
-
Grec
-
Contenu
-
– f. 6r-14v (l. 18) : Porphyrius, Isagoge sive quinque voces [f. 1r-13v : Ammonius, In Porphyrii Isagogen sive quinque voces]
– f. 14v (l. 19)-15r : Iohannes Philoponus, Vita Aristotelis
– f. 16r-37r (l. 3) : Aristoteles, Categoriae [f. 15r-37r : Iohannes Philoponus, In Aristotelis categorias commentarius]
– f. 39r-51r : Aristoteles, De interpretatione [f. 37v-51r : Ammonius, In Aristotelis de interpretatione commentarius]
– f. 53r-115v : Aristoteles philosophus, Analytica priora [f. 51v-115v : Iohannes Philoponus, In Aristotelis analytica priora commentarius]
– f. 116r-172v : Aristoteles, Analytica posteriora [f. 116r-158r : Iohannes Philoponus, In Aristotelis Analytica posteriora commentarius ; f. 158r-172v, scholia anonyma in lib. II]
– f. 173v-248r : Aristoteles, Topica [f. 173r-248v Alexander Aphrodisiensis, In Aristotelis topicorum libros octo]
– f. 249v-285r Aristoteles, De sophisticis elenchis [f. 249r-285r : Alexander Aphrodisiensis, In Aristotelis sophisticos elenchos]
-
Bibliographie
-
Catalogues et descriptions :
– P. Baffi, Catalogus manuscriptorum graecorum Bibliothecae Regiae Neapolitinae, in: A. Fabricius Bibliothecae graeca, Hamburgi, 1796, p. 782
– S. Cyrillus, Codices graeci mss. Regiae Bibliothecae Borbonicae descripti, atque illustrati, Napoli, 1832. vol. II, p. 428-430
– M.R. Formentin, F. Richetti, L. Siben, Catalogus codicum Graecorum Bibliothecae nationalis Neapolitanae. Vol. III, Roma, Istituto poligrafico e Zecca dello Stato, 2015, p. 167-169
– A. Gioffreda, Tra i libri di Isacco Argiro, Berlin-Boston, De Gruyter, 2020, p. 190-192
Études (sélection) :
– F. Acerbi, D. Bianconi, A. Gioffreda, « Manuele Crisolora a Costantinopoli », Byzantinische Zeitschrift, 114, 2021, p. 859-928
– D. Bianconi, « La controversia palamitica. Figure, libri, testi e mani », Segno e testo, 6, 2008, p. 337-376
– M.R. Formentin, « Uno scriptorium a palazzo Farnese ? », Scripta, 1, 2008, p. 77-102
– J. Maksimczuk, « Layers of corrections, scribal practices, and the transmission of Prior Analytics I 1-7 in the MSS Neap. III D 37, Ambr. Q 87, and Vat. 244 », Medioevo Greco, 22, 2022, p. 221-245
– ——, « ByzRev 04.2022.013: Anna Gioffreda, Tra i libri di Isacco Argiro, Berlin-Boston, De Gruyter, 2020 », The Byzantine Review, 4, 2022, p. 76-87
– ——, « The Anonymus Harvardianus, Alessandro Bondino (alias Ἀλέξανδρος Ἀγαθήμερος), and the role of the manuscript Napoli III D 37 in some editiones principes of Aristotelian works », Parekbolai. An electronic journal for Byzantine literature, 13, 2023, p. 1-28
– L. Orlandi, « Al fianco di Aldo, per Galeno e Aristotele. L’identità dell’‘Anonymus Harvardianus’ », Italia medioevale e umanistica, 63, 2022 [2023], p. 281-315
– L. Pernot, « La collection de manuscrits grecs de la maison Farnèse », Mélanges de l'Ecole française de Rome. Moyen-Âge, Temps modernes, 91(1), 1979, p. 457-506
-
Créateur
-
LF